Health Card – बीड जिल्हा म्हटलं की डोळ्यांसमोर येतो तो ऊसतोड मजूर. दरवर्षी पोटाची खळगी भरण्यासाठी बीड जिल्ह्यातून सुमारे एक लाखाच्या आसपास मजूर महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि इतर राज्यांत स्थलांतर करतात. यंदाही जवळपास ९३ हजार मजूर ऊस तोडीसाठी रवाना झाले आहेत. मात्र, या मजुरांच्या आरोग्याची हेळसांड होऊ नये म्हणून बीडच्या आरोग्य विभागाने एक अतिशय महत्त्वाचे आणि कौतुकास्पद पाऊल उचलले आहे.
काय आहे ही ‘आरोग्य कार्ड’ योजना? Health Card
स्थलांतरित मजुरांना परराज्यात किंवा परजिल्ह्यात गेल्यानंतर आरोग्य समस्यांचा सामना करावा लागतो. तिथे त्यांना आपली जुनी वैद्यकीय माहिती डॉक्टरांना सांगता येत नाही. ही अडचण ओळखून बीड जिल्हा आरोग्य विभागाने मजुरांची आरोग्य तपासणी करून त्यांना ‘डिजिटल हेल्थ कार्ड’ (Health Card) वाटप करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
आतापर्यंत जिल्हयातील सुमारे ९२,४४५ मजुरांना या कार्डांचे यशस्वीपणे वाटप करण्यात आले आहे.
आरोग्य कार्डाचे प्रमुख फायदे:
हे आरोग्य कार्ड म्हणजे मजुरांसाठी एक प्रकारे ‘आरोग्य कवच’ आहे. याचे फायदे खालीलप्रमाणे आहेत:
- संपूर्ण वैद्यकीय इतिहास: या कार्डवर मजुराचा रक्तगट, जुने आजार, ॲलर्जी आणि आधी घेतलेल्या उपचारांची माहिती असेल.
- जलद उपचार: कोणत्याही शासकीय किंवा खाजगी रुग्णालयात हे कार्ड दाखवताच, डॉक्टरांना मजुराची स्थिती तात्काळ समजेल, ज्यामुळे वेळेत उपचार मिळतील.
- लसीकरणाची नोंद: लहान मुलांचे आणि गरोदर मातांचे लसीकरण राहू नये, यासाठीची सर्व माहिती यावर उपलब्ध असेल.
- वेळेची बचत: मजुरांना आपल्या आरोग्याबद्दलच्या जुन्या फाईल्स सोबत बाळगण्याची गरज भासणार नाही.
गरोदर माता आणि बालकांच्या आरोग्यावर विशेष लक्ष :
स्थलांतरित मजुरांमध्ये मोठ्या संख्येने महिला आणि लहान मुले असतात. गरोदर मातांना प्रसूतीपूर्व आणि प्रसूतीनंतर मिळणाऱ्या सुविधा मिळाव्यात, यासाठी आरोग्य विभागाने विशेष खबरदारी घेतली आहे. जिल्हा आरोग्य अधिकारी डॉ. उल्हास गंडाळ, सहाय्यक आरोग्य अधिकारी डॉ. रौफ, डॉ. सचिन शिंगडे, डॉ. विकास आटोले आणि त्यांच्या टीमने प्रत्यक्ष भेटी देऊन मजुरांना या कार्डाचे महत्त्व पटवून दिले आहे.
महत्त्वाची सूचना: जर कोणत्याही ऊसतोड मजुराला आरोग्याची समस्या जाणवली, तर त्यांनी त्वरित जवळच्या शासकीय रुग्णालयात जाऊन आपले आरोग्य कार्ड दाखवावे आणि मोफत किंवा योग्य सवलतीत उपचार घ्यावेत.
आरोग्य विभागाचे आवाहन :
बीडच्या आरोग्य विभागाने स्पष्ट केले आहे की, जरी मजूर जिल्ह्याबाहेर गेले असले तरी त्यांच्या आरोग्यावर लक्ष ठेवले जात आहे. मजुरांनी आरोग्याच्या तक्रारींकडे दुर्लक्ष करू नये. हे ‘हेल्थ कार्ड’ सोबत ठेवावे, जेणेकरून आपत्कालीन परिस्थितीत डॉक्टरांना अचूक निदान करणे सोपे होईल.
निष्कर्ष :
बीड आरोग्य विभागाचा हा उपक्रम ऊसतोड मजुरांच्या जीवनात स्थैर्य आणि आरोग्य सुरक्षा देणारा ठरेल. ही माहिती जास्तीत जास्त ऊसतोड मजूर बांधवांपर्यंत पोहोचवा जेणेकरून कोणाचाही उपचार विना थांबू नये.
Health Card
